Szachownica i zapis partii
Zanim rozpoczniecie naukę, musicie zaopatrzyć się w szachownicę np. kartonową lub drewnianą oraz figury i pionki do gry.
W celu "nazwania" poszczególnych pól, na każdym z brzegów szachownicy znajdują się litery i cyfry. Ilustruje to poniższy diagram.
Tak więc, pierwsze pole od lewej strony w zapisie oznaczamy jako a1, kolejne b1 itd.
Pozycja wyjściowa przedstawia się następująco:
Dla bierek stosuje się następujące nazewnictwo:
Król w zapisie określany dużą literą K
Hetman w zapisie określany dużą literą H
Wieża w zapisie określany dużą literą W
Goniec w zapisie określany dużą literą G
Skoczek w zapisie określany dużą literą S
Pion w zapisie nie jest poprzedzony żadną literą
Notacja szachowa to nieodłączna część turniejowych bojów. Bez niej nie moglibyśmy później odtworzyć przebiegu wydarzeń na szachownicy.
Partię szachową możemy notować stosując zapis pełny, który zawiera skrót literowy bierki, nazwę pola na którym stała oraz nawę pola na który wykonała ruch.
Tak więc, zapis:
- Gf1-c4 oznacza, że goniec stojący na f1 wykonał ruch na pole c4.
- Wh1:e1 oznacza, że wieża stojąca na h1 zbiła jakąś bierkę stojącą na e1
- e2-e4 oznacza że pion stojący na e2 przesunął się na pole e4
- d4:e5 oznacza że pion stojacy na d4 zbił jakąś bierkę na polu e5
Jednak najczęściej stosujemy zapis skrócony. Powyższe posunięcia w notacji skróconej zapisujemy w następujący sposób:
- Gc4 oznacza, że goniec wykonał ruch na pole c4.
- W:e1 oznacza, że wieża zbiła jakąś bierkę stojącą na e1
- e4 oznacza że pion stojący przesunął się na pole e4
- de5 oznacza że pion stojacy na kolumnie d zbił jakąś bierkę na polu e5
W przypadku gdy np. dwie wieże lub dwa skoczki mogą wykonać posuniecie na to samo pole, wtedy taki ruch musimy zapisać pełna notacją.
W notacji używamy jeszcze symbole:
- O-O gdy wykonana jest krótka roszada
- O-O-O gdy wykanana jest długa roszada
- + dla oznaczenia szacha
- X dla oznaczenia mata
Nie tylko poszczególne pola mają swoją nazwę, także poszczególne jej sektory ją posiadają.
Pola, które tworzą linię pionową nazywamy kolumnami:
Z kolei pola, które tworzą linię poziomą nazywa się rzędami:
Linie, które tworzą pola tego samego koloru nazywane są przekątnymi:
Pola d4, d5, e4, e5 tworzą środek szachownicy i określane są jako centrum:
